“Na de plaatsing van de visveilige pompen in 2021 was al snel te zien dat de vissen veilig door de pompen kwamen”, zegt Jeroen Peters, projectleider bij Waterschap Rivierenland. “Als de visstand verbetert dan heeft dit ook positieve invloed op bijvoorbeeld vogels. Natuurlijk is het ook heel fijn voor de mensen die er komen genieten van de natuur.”

Automatiseringsslag
Omdat het waterschap streeft naar bescherming van ecosystemen komen er steeds meer vispasseerbare stuwen, sluizen en visveilige gemalen. Peters: “Toch waren de visveilige pompen in het Gemaal Oostkil er zonder POP-subsidie nog niet gekomen, want de oude werkten nog prima als je kijkt naar de functie ‘uitslaan van water’. Uiteraard zijn de nieuwe pompen wel een stuk beter, helemaal als je kijkt naar de visveiligheid. We kunnen meer water pompen in korte tijd. Zeker nu we meer te maken hebben met droge periodes en intensieve buien, is dat een pluspunt. Ook positief is dat we minder energie verbruiken. Verder hebben we de besturing van de pompen en inlaatregeling verfijnd. Nu hebben we bijvoorbeeld het openzetten van de inlaat afgestemd op de periodes waarin de vissen willen migreren. We creëren een lokstroom met de nieuwe pompen om vissen bijvoorbeeld het paaigebied in te krijgen. Dit alles hebben we meegenomen in de automatiseringsslag.”

Maatwerk
Het plaatsen van visveilige pompen is maatwerk. Visveilige pompen zijn groter dan niet-visveilige pompen en ze moeten natuurlijk wel passen in het gemaal. Het ontwerp heeft het eigen ingenieursbureau van het waterschap al in 2018 gemaakt. Daarna konden marktpartijen offertes uitbrengen voor de pomp, een soort wokkel. Uiteindelijk is Pentair Nijhuis pompen de aannemer geworden. Hetzelfde proces doorliep het waterschap voor de elektrotechnische installatie die door Huisman Etech Experts is gebouwd. Tijdens de werkzaamheden in najaar 2021 bleef het gemaal in bedrijf door een tijdelijke pompinstallatie.

Optimale belangenafweging
Peters is trots dat met deze maatregelen een positieve impuls wordt gegeven aan het verhogen van de biodiversiteit in de Biesbosch en de verbonden binnendijkse kreken. We kunnen nu ook veel beter visonderzoek doen door monitoring met digitale camera’s. Niet alleen bij de Oostkil bij Hank, maar bijvoorbeeld ook bij een vislift bij de historische Papsluis onder Werkendam. Doordat we nu zoveel meer weten over vismigratie én meer kunnen regelen met de visveilige pompen, kunnen we het maalregime verbeteren. Uiteraard streeft het waterschap naar optimale belangenafweging van peilbeheer en vismigratie.”