In de voedingsmiddelensector staan van oudsher stoomketels. Naast verwarming worden ze gebruikt als procesmedium. Stoomketels zijn robuust, eenvoudig te bedienen en goedkoop. Alleen ze werken op aardgas. Het vinden van een alternatief voor de gasgestookte stoomketel heeft maatschappelijk een hoge prioriteit in verband met:
– Reductie primair energiegebruik, CO2 uitstoot en bijbehorende stikstofemissies;
– Verminderen afhankelijkheid aardgas.
Gulpener Bierbrouwerij en Kervo als producent van fruit conserveren zijn Limburgse MKB bedrijven. Ze staan in het centrum van deze de uitdaging om af te stappen van aardgas. Ze kunnen niet zonder stoom. Een oplossing voor duurzaam produceren van stoom is een stoomwarmtepomp, dit noemen we een STEAMpump. Dit EFRO OPZUID project is voor een unieke samenwerking om de STEAMpump te integreren met twee productieprocessen.
De STEAMpump is ontwikkeld als plug-and-play om een gasgestookte stoomketel één op één te vervangen. De restwarmtebron is de centrale koelinstallatie of het brouwproces. Deze warmte is op een temperatuur van 30°C beschikbaar, te laag om normaliter voor productieprocessen aan te wenden, de STEAMpump maakt van de restwarmte water van 90-115°C en 120-130°C lage druk stoom. Temperaturen boven de 90°C werden tot voorkort gezien als niet of niet efficiënt bereikbaar met een warmtepomp.
Met dit project tonen Gulpener en Kervo zich bereid om de eerste te zijn om de technologie van een STEAMpump toe te passen in hun productieprocessen. De partijen verenigen zich in dit project om de kosten van hun rol als ‘early adopter’ te kunnen delen en om van elkaar te kunnen leren bij deze procesinnovatie. De betrokken partijen zien het belang van het delen van kennis; dit is één van de redenen waarom Gulpener en Kervo zich verenigd hebben voor dit project en staan zij open voor kennisdeling over de techniek met derden. Voor leverancier Servex is kennisuitwisseling essentieel. Dit is de enige methode om ervaring op te doen met het gedrag van de STEAMpump in de praktijkomgeving. Zowel Gulpener, Kervo als Servex zijn een erkende leerbedrijven voor diverse technische opleidingen van o.a. Technicom, Gilde college, Vista College en Summa College. Bij implementatie van de techniek zullen deze scholen betrokken worden voor kennisoverdracht en het motiveren van hun leerlingen om te kiezen voor een technische opleiding. Servex heeft voor werktuigbouwkunde op hbo-niveau een relatie met Hogeschool Zuyd en Fontys.
De potentie in de voedingsmiddelensector is dat door gebruik van een STEAMpump i.p.v. een gasgestookte stoomketel er ca. 50-60% bespaard wordt op energiegebruik en 45% op CO2 uitstoot. Bij Gulpener komt 450.00m3 aardgas te vervallen, bij Kervo zo’n 300.000m3. Hier tegenover staat een toename van het elektractegebruik. Bij een elektrische stoomketel is de toename 270% meer dan bij een STEAMpump.
Concreet moet de STEAMpump laten zien dat:
– Restwarmte van ca 30°C wordt opgewaardeerd naar nuttige stoom;
– Zonder restwarmte de STEAMpump kan draaien op buitenlucht als bron en daarmee stoom altijd beschikbaar is;
– Het procesproces vlekkeloos samenwerkt met de STEAMpump.