Rob Dortmans, oprichter van Zalmboerderij Maashorst, wil dagverse, Nederlandse zalm op een natuur inclusieve manier gaan kweken én verkopen. Hij verwezenlijkt zijn droom op een voormalige varkenshouderij in de gemeente Maashorst. De enthousiaste ondernemer ontvangt hiervoor een Europese subsidie van ruim € 850.000. De provincie Noord-Brabant draagt nog eens bijna € 150.000 bij. “Door deze financiële steun is het mogelijk om als eerste in Europa een totaal innovatief concept neer te zetten”, zegt Dortmans.

Zalmboerderij Maashorst realiseert een stikstofreductie van maar liefst 96% ten opzichte van de voormalige varkensboerderij met 6.400 ligplaatsen. Er worden hoogwaardige dierlijke eiwitten geproduceerd zonder de negatieve impact van een varkenshouderij. Er is geen geuroverlast en er is minder land en water nodig. Circulariteit staat centraal bij Zalmboerderij Maashorst die op een natuur inclusieve manier werkt. De balans met de natuur – de Maashorst – wordt dus scherp in de gaten gehouden. “Daarom kweken we bijvoorbeeld in zoet water”, vertelt Rob Dortmans. “Daardoor kunnen we de vissenpoep als meststof gebruiken op de percelen rondom de zalmboerderij. Kweek je in zout water dan is dit onmogelijk.”

Dierenwelzijn
Ook dierenwelzijn staat hoog in het vaandel bij Zalmboerderij Maashorst. “We geven de zalm de tijd om langzaam en stabiel te groeien”, legt Dortmans uit. “Een vis is een koudbloedig dier. Door het water te verwarmen kun je de groei opjagen, maar dat doen we dus niet. Tijdens het gehele kweekproces blijft de vis in het water en nemen we bijvoorbeeld de tijd om ze verplaatsen naar een ander bassin. Zo voorkomen we stress bij het dier.”

Dierenwelzijn is mooi voor de vis, maar kan de zalm die zo in Nederland wordt gekweekt wel op tegen de massale productie in de Noorse zee? “De door ons ontwikkelde kweekwijze is inderdaad arbeidsintensiever en dus duurder. Maar door de zalm daar te kweken waar hij ook gegeten wordt, haal je wel 8 á 9 schakels uit de hele keten om de Noorse zalm in de Nederlandse supermarkt te krijgen. Deze besparing maakt lokale kweek van zalm rendabel. Bovendien leveren wij echt dagverse zalm die binnen 24 uur op het bord bij de consument ligt. De Noorse zalm is maar liefst zes dagen onderweg.”

Sluitende businesscase
Zalmboerderij Maashorst gaat de vis zelf verkopen in Noordoost Brabant. Alleen al in de gemeente Maashorst wordt jaarlijks meer dan 80 ton zalm geconsumeerd. Dit levert een sluitende businesscase op. Dortmans: “We zijn nu bezig met de verbouwing van de voormalige varkensboerderij naar kwekerij. Daarnaast zijn we al gestart met het kweekproces. Vanuit IJsland is in augustus 2023 de laatste lading bevruchte zalmeitjes aangevoerd met het vliegtuig. Eind augustus 2023 zwommen er al een kleine 50.000 piepkleine vissen rond in een kweekvijver in Odiliapeel. Deze gaan eind 2023 met de vrachtwagen naar de Zalmboerderij Maashorst. Dan duurt het nog een jaar of twee voordat ze op het marktgewicht van 4,5 kilo zijn. We kunnen de benodigde tijd niet precies inschatten, omdat het kweekproces nog zo nieuw is.”

Financier
Dortmans: “Juist omdat onze methode zo innovatief is weten we niet wat we gaan tegenkomen. Hierdoor was het moeilijk om voor ons concept een financier te vinden. De Europese subsidie maakt het mogelijk om in één keer een goed concept neer te zetten waarbij we geen concessies aan de kwaliteit of dierenwelzijn hoeven te doen. Daar zijn we natuurlijk hartstikke blij mee.”