Het project ŒBosrevitalisering op de Galderse Heide is gericht op het stoppen van de achteruitgang van biodiversiteit die het gevolg is van stikstofemissies uit de landbouw, het duurzaam herstellen van de bosterreinen die als gevolg van de overmaat aan stikstofdepositie zijn achteruitgegaan en het verhogen van de ecologische kwaliteit en veerkracht van bodem en vegetatie waardoor biodiversiteit kan toenemen.
Een groot deel van de bossen en heideterreinen op de droge zandgronden zijn aangetast door een overmaat aan stikstofdepositie die voor een belangrijk deel zijn oorsprong heeft in de landbouw. De gevolgen van stikstofdepositie voor bos en heide zijn complex en betreffen naast directe toxiciteit van hoge concentraties ook zeer sterke indirecte effecten zoals vermesting (toename van de N-beschikbaarheid); verzuring van bodem en water; uitspoeling van belangrijke nutriënten en basische kationen; toename in gevoeligheid voor secundaire stressfactoren zoals schimmelinfecties en insectenplagen en verschuivingen in de chemische samenstelling van flora en fauna
De bossen op droge zandgronden kenmerken zich door de vaak uniforme aanwezigheid van naaldbomen en de loofhoutsoorten eik of beuk. Naaldbomen, eik en beuk produceren slecht verteerbaar, zuur blad dat op de bodem accumuleert tot dikke strooiselpakketten. Dit zure strooisel resulteert in verzuring van de bodem, een versnelde verwering van mineralen en een verdere uitspoeling van basische kationen. Door deze verzuring worden deze ecosystemen gevoeliger voor stikstof. Daarnaast zorgen de wintergroene naaldbossen voor een verhoogde Žstikstof invang waardoor deze bossen te kampen hebben met verhoogde stikstofdepositie ten opzichte van loofbos. Heide is een van nature voedselarm ecosysteem en balanceert op de grens van zuur tot licht-gebufferd. Vermesting en verzuring door stikstofdepositie kan heidesystemen over de grens duwen waardoor deze systemen sterk vergrassen en karakteristieke soorten verdwijnen.
Landbouw is belangrijk voor de economie van het platteland. Er worden maatregelen genomen om de stikstofemissie door de landbouw te beperken, maar voorlopig zal deze emissie nog zo hoog zijn dat ontwikkeling en behoud van een hoge biodiversiteit in bos- en heide-ecosystemen op de zandgronden zonder maatregelen niet mogelijk is. Om te zorgen dat er voldoende ruimte blijft voor landbouwactiviteiten worden in dit project maatregelen genomen om de negatieve effecten van stikstofdepositie te beperken. Om optimaal effect te bereiken worden hierbij verschillende strategieën toegepast:
1) Door middel van slowrelease mineralen giften (in de vorm van steenmeel) wordt de zuurgraad en de buffercapaciteit verhoogd en de door uitspoeling verdwenen nutriënten en micronutriënten weer aangevuld;
2) Het aandeel bomen met rijk strooisel wordt sterk verhoogd. Bomen en struiken als Winterlinde en Hazelaar brengen de nutriëntenpomp weer op gang, zodat van nature aanwezige en middels steenmeel toegediende mineralen via het makkelijk afbreekbaar strooisel van deze bomen weer in de toplaag terecht komen;
3) Verdroogde terreinen worden vernat om zo stikstof af te voeren. In natte omstandigheden wordt nitraat omgezet naar stikstofgas (N2) en verdwijnt als gas naar de lucht;
4) (waar mogelijk) Biodiversiteit wordt bevorderd d.m.v. aanleg bosranden.
Door middel van deze herstelstrategieën wordt op in totaal 50 hectare bos omvorming naar een robuust en veerkrachtig inheems bosecosysteem in aangezet waardoor duurzaam de weerstand tegen atmosferische depositie vergroot wordt. Door het opbrengen van steenmeel op 50 ha bosgebied wordt de nutriëntenbalans en de weerbaarheid van het ecosysteem tegen atmosferisch depositie verbeterd. De projectkosten van dit driejarig project zijn begroot op 516.876,67. Het project start op 1 oktober 2021 en wordt ten laatste afgerond op 31 december 2024.