‘Zonder de POP-subsidie was de koeientuin er nooit gekomen’

Het eerste melkveebedrijf in Nederland – en zelfs in Europa – dat als Koeientuin is ingericht staat in het Brabantse Heukelom. Voor dit nieuwe stalconcept kregen Jan en Ingrid van Esch een Europese subsidie. “Zonder de POP-subsidie hadden we de stal nooit kunnen financieren. Banken durven dat niet aan, want het concept moest zich nog bewijzen”, blikt Jan terug.

De vrijloopstal is ontworpen vanuit de behoefte van de koe én die van de burger. De koe wil een zachte ondergrond zonder beton waar zij vrij kan bewegen. De burger ziet graag een koe in het groen. Ingrid: “De koeientuin is een vrijloopstal. De koeien kunnen liggen op de zachte vloer die aanvoelt als een weiland. Een volautomatische mestrobot houdt de vloer schoon. Door het dak en de open wanden komt volop daglicht binnen. Bomen, klimplanten en struiken in en om de stal zorgen voor een natuurlijke uitstraling en verkoeling.”

Agrarische ondernemers Jan en Ingrid en hun kinderen Manon en Arjan van Esch zijn echte pioniers. Zij waren de eersten in Europa die met De Koeientuin aan de slag gingen.

Project: Koeientuin Tierelier Toekomstbedrijf

Projectpartners:

1

Looptijd:

16-4-2018 / 31-12-2023

Financiering:

Verdienmodel
Pas later kwam ook het gezichtspunt van de boer erbij die zo min mogelijk stikstof wil uitstoten. “De doorlatende toplaag scheidt mest en urine. Dat is belangrijk, want alleen als mest en urine bij elkaar komen, ontstaat er ammoniak”, legt Jan uit. Allang voordat de stikstofuitstoot een probleem werd, vond Jan het vreemd om kunstmest te kopen en de stikstof – een belangrijk onderdeel van kunstmest – de lucht in te laten gaan. “We moeten toe naar een tweestromenmodel, een verdienmodel voor de melk én een verdienmodel voor de mest en de urine. Dit kan door mestscheiding bij de bron. Urine en mest moeten dus niet met elkaar in contact komen. Dan kun je de vaste mest gebruiken op het land. In de urine zit de plantenvoedingsstof kali, waaraan ook een tekort is in de grond.”

Wetgeving
Helaas is er van een tweestromenmodel nog geen sprake, omdat onder andere de wetgeving nog niet is toegespitst op mestscheiding bij de bron. Het wordt gezien als ‘één pot nat’ wat overigens ook letterlijk het geval is. De vaste mest is te dun om in de vrachtwagen te laden, maar te dik om op te zuigen. Er zijn dus nog wel wat hindernissen te nemen. Een oplossing kan het indrogen van mest zijn.

Ingrid: “Vooroplopen heeft het voordeel dat je subsidie krijgt. Alleen als je als eerste een innovatief concept uittest, kun je in aanmerking komen voor een subsidie. Als eenmaal bewezen is dat het werkt, dan is die kans voorbij. Doordat we de eerste Koeientuin van Europa hebben, hebben we veel media-aandacht gekregen en dat is natuurlijk leuk, ook voor Kinderopvang Tierelier dat bij ons hoort.”

“Nadeel van innoveren is dat je veel geduld moet hebben en tegenslagen moet incasseren, maar dat lukt ons wel”, lacht Jan. “Uiteindelijk worden de barrières die we nu ervaren bij de mest ook opgelost.”

POP-subsidie
Jan en Ingrid hebben zich grondig verdiept in innovatieve stalconcepten en de financiering ervan. Zij bezochten bijvoorbeeld bijeenkomsten van de provincie, LTO, Stimulus en andere organisaties. Ingrid: “Er is veel kennis gratis beschikbaar. Het bezoeken van bijeenkomsten kost veel tijd, maar het is ook erg leuk. Je ontmoet er mensen die je verder kunnen helpen. Stimulus heeft ons bijvoorbeeld goed geholpen met de aanvraag en ook met het opstellen van de rapportage die we moesten maken.”

In de Koeientuin kunnen de koeien hun natuurlijke gedrag vertonen.

Rust
Jan benadrukt dat de Koeientuin niet heilig is. “Iedere boer moet bekijken wat in zijn situatie de beste oplossing is. Voor ons is dat de Koeientuin.” Ingrid: “We zijn nog steeds blij met de nieuwe stal, omdat we echt een stap in het dierenwelzijn hebben kunnen maken. De koeien hebben het goed naar hun zin in de Koeientuin waar ze sinds een jaar vertoeven.” Hoe ze dat weten? “De rust die er heerst in de stal is ongelooflijk”, zegt Jan. “Dat is niet alleen fantastisch voor de koeien, maar ook voor de kinderen van 0-12 jaar van onze kinderopvang die regelmatig een bezoekje brengen aan de stal.”

Over Koeientuin Tierelier

Koeientuin Tierelier is een innovatieve en duurzame stal voor melkvee. De koeien hebben veel ruimte. Lees meer: https://koeientuintierelier.nl/

Wilt u weten hoe het eruit ziet?
Bekijk de video: https://youtu.be/ltFH4cGIHag