Maar liefst 70 procent van het ingezamelde plastic afval in Europa wordt niet gerecycled en eindigt in de verbrandingsoven of op de stortplaats. Veel afval is niet geschikt voor hergebruik, omdat het vervuild is. Het bevat bijvoorbeeld stukjes ijzer of voedselresten. Dit moet en kan anders, vindt Brightlands Circular Space. Deze joint venture van Brightlands Chemelot Campus, Universiteit Maastricht en TNO werkt aan een unieke sorteerplant voor plastic afval.
“We moeten naar een circulaire economie waarin we grondstoffen kunnen hergebruiken en zo min mogelijk CO2 uitstoten. Het recyclen van materialen – waaronder plastic – is daar een onderdeel van”, legt programmamanager Ardi Dortmans uit. “Het beter en efficiënter sorteren van ingezameld plastic is daarvoor een essentiële eerste stap. Om dit echt goed te doen is een slim proces nodig dat we flexibel kunnen inzetten, want de kwaliteit van de aanvoer van het ingezamelde plastic varieert nogal. Daarnaast is het belangrijk dat dit op grote schaal werkt. Met behulp van de JTF-subsidie van 5 miljoen euro kunnen we een demonstratieplant bouwen om dit te testen.”
De nieuwe plant die in 2026 aan de ingang bij de noordzijde verrijst heeft een omvang van maar liefst acht voetbalvelden. Het complex wordt beeldbepalend en staat voor de circulariteit van de vernieuwde Brightlands Chemelot Campus.
Project: Brightlands Circular Space Plastic Waste Preprocessing Lijn (PWPL)
Projectpartners:
1
Looptijd:
36 maanden
Financiering:
Mechanisch en chemisch recyclen
Hoe werkt het recyclen van huishoudelijk gebruikt plastic in de praktijk? Huishoudens zetten hun afvalcontainer met plastic aan de weg, een vuilniswagen haalt het op en levert het af bij de sorteerplant. Dan zijn er twee routes om het afval te recyclen: de chemische en de mechanische route. Mechanisch betekent het afval fijnhakken tot kleine deeltjes. Als het afval goed gesorteerd is, kan dit met ongeveer 50 procent van het afval. Chemisch recyclen betekent het afval afbreken tot wat het was: polymeren. Dit kan alleen als de ingangsstromen niet te vervuild zijn, wat helaas nog vaak wel het geval is. Daarom moet het plastic afval goed gesorteerd en voorbehandeld worden.
Slim en flexibel
“Het echt goed sorteren en voorbewerken van ingezameld plastic is complex”, zegt Dortmans. “We kennen de stappen die we moeten nemen, maar moeten deze nog perfectioneren. We weten ook dat we flexibiliteit in het proces nodig hebben, want de hoeveelheid en kwaliteit van het afval varieert. De sorteerinstallatie die we gaan bouwen moet dit allemaal perfect kunnen. Met het analyseren en gebruiken van grote hoeveelheden data – oftewel machine learning – gaan we dit voor elkaar krijgen.”
De lat hoog
Het consortium heeft de lat hoog liggen. “We willen hoogwaardige plastics produceren. Deze moeten bijvoorbeeld geschikt zijn voor de verpakkingen van naalden in ziekenhuizen of verpakking van voeding. Plastic kent zoveel toepassingen, het is ondenkbaar dat deze er niet meer zouden zijn. Plastics afschaffen is gewoonweg onmogelijk. Er zijn te weinig alternatieven en de alternatieven die er nu zijn, zijn niet milieuvriendelijker. De oplossing is de plastics zolang mogelijk in de keten houden. Kortom, we moeten toe naar een circulaire economie.”
Bedrijfsvoering
Om echt circulair te worden moeten bedrijven volgens Ardi Dortmans totaal anders gaan kijken naar hun bedrijfsvoering. “De hele bedrijfsketen moet circulair zijn. Als bedrijf kijk je dus niet alleen naar jouw klant in de keten, maar besef je dat je onderdeel bent van de hele cirkel: van productie tot hergebruik van materialen. Om de stap naar de circulaire economie te kunnen maken, is intensieve samenwerking van de gehele keten nodig. Dát is eigenlijk de grootste transitie die we de komende tijd moeten gaan doormaken. Dat gaat niet zomaar, daar moet je mee gaan oefenen en ook dat is onderdeel van ons project.”
Programmamanager Ardi Dortmans: “Brightlands Circular Space is een uniek project. De samenhang van de onderdelen, de brede samenwerking en de grote schaal maken nieuwe circulaire samenwerkingen en businessmodellen mogelijk.” Meer info: www.Brightlandscircularspace.com
Experimenteren
Dat experimenteren en oefenen met circulariteit gebeurt in Brightlands Circular Space. Deze is opgebouwd uit vier onderdelen waar de sorteerfaciliteit er één van is. Andere onderdelen zijn: het House for Circular Co-creation, de Polymer Processing Faciliteit en de Skid, Pilot en Demonstrator Faciliteit. Daarmee wordt Brightlands Circular Space een inspirerende ontmoetings- en innovatieplek voor circulaire plastics. Ondernemers, onderzoekers en consortia kunnen gebruik maken van state-of-the-art faciliteiten. Bijvoorbeeld voor de co-creatie van nieuwe verdienmodellen, oplossingen voor vraagstukken als sortering en voorbehandeling van gebruikte fossiele plastics. Of denk aan de mogelijkheden voor het ontwikkelen en testen van nieuwe materialen en recyclingtechnologieën. Brightlands Circular Space wordt gebouwd van 2024 tot 2025/26.
Inspiratie voor andere sectoren
De uiteindelijke ambitie van Brightlands Circular Space reikt verder dan die van de wereld van plastics. Dortmans: “Recycling is op allerlei gebieden op grote schaal nodig. Denk aan textiel en electronic waste. We hopen een inspiratiebron te zijn voor deze sectoren.”