Herstel Greveschutven en omgeving

Het Greveschutven is onderdeel van het Natura2000 gebied Leenderbos, Groote Heide & De Plateaux. Het ven ligt hoog op de helling, dat vanuit het dal van de Tongelreep op loopt naar de Groote Heide. Delen van het ven worden gerekend tot de habitattypen zure (H3160) en zwakgebufferde vennen (H3130) met op de oevers vochtige heide (H4010A) en pioniervegetaties met snavelbiezen (H7150). Hoger op de oevers liggen droge heide (H4030) en stuifzandheide (H2310), terwijl de onderkant van de gradiënt wordt gevormd door de alluviale bossen (H91EoC) van de Tongelreep.
Naast de natuurlijke landschappelijke gradiënt waarop het Greveschutven ligt, heeft ook menselijk gebruik een belangrijke bijdrage geleverd aan de soortenrijkdom van het Greveschutven. Het ven wordt al sinds 1900 gebruikt voor de kweek van vis. Naast inlaat van water uit de Tongelreep werd het ven regelmatig bemest, bekalkt en drooggelegd voor de visvangst. In 2000 is de intensieve viskweek door de Organisatie voor de Verbetering van de Binnenvisserij gestaakt en kwam het ven in beheer bij het Brabants Landschap (eigenaar sinds 1978), waarbij het bestaande beheer (m.u.v. bemesting en intensieve viskweek) werd voortgezet. Al hoewel in het verleden in een groot deel (60%) van de Brabantse vennen opzettelijk water werd ingelaten ten behoeve van o.a. viskweek (Arts et al. 1988), is het Greveschutven tegenwoordig een van weinig vennen waar dit nog steeds gebeurt.
Waterinlaat en het gebruik van het ven als viskweekvijver maakte het voorkomen van zeldzame soorten mogelijk. Zo kwamen er in het ven wouwaapjes, Kempense heidelibel, speerwaterjuffer en gevlekte glanslibel voor. Recent worden in het ven en haar directe omgeving nog steeds soorten aangetroffen die baat hebben bij het gebruik als viskweekvijver: jaarlijks broeden er ca. vier paar roerdompen en sinds 2014 broedt er een koppel zwarte wouw. Aan de oostzijde van het ven, waar naast een periodieke invloed van ingelaten beekwater ook water uittreedt uit een lokaal oppervlakkig grondwatersysteem, komen kenmerkende vennensoorten voor zoals klein en plat blaasjeskruid, draad- en snavelzegge, kleine zonnedauw, beenbreek, duizendknoopfonteinkruid en gevlekte witsnuitlibel. Naast de overgang van gebufferd naar zuur water profiteren bijzondere diersoorten hier ook van het relatief stabiele waterpeil dat door de water inlaat veroorzaakt wordt.
De staat van instandhouding van habitattype H3130 en de hierboven genoemde landelijk en internationaal zeldzame soorten is niet optimaal in het Greveschutven. Het afgelopen decennium zijn de populaties van gevlekte witsnuitlibel, gevlekte glanslibel en speerwaterjuffer afgenomen. De afgelopen paar jaar is deze laatste soort zelfs niet meer waargenomen. Daarnaast heeft zich in de loop der tijd in het centrale deel van het ven een sliblaag ontwikkeld, die plaatselijk wel 70 cm dik is. Hierdoor heeft het overgrote deel van het ven geen natuurwaarden. Met de voorgestelde maatregelen kunnen we belangrijke stikstof-gevoelige natuur herstellen.
We hebben de kans om unieke en omvangrijke natuur te ontwikkelen en herstellen (incl. hydrologisch herstel). Er zijn potenties voor herstel van unieke gradiënten en leefgebied van tal van uiterst zeldzame soorten op nationale en Europese schaal. Mogelijk zelfs terugkeer van soorten die decennia niet meer voorkomen denk aan visarend, kraanvogel etc.
Na het recent pachtvrij komen van gronden grenzend aan het Natura2000 gebied/Greveschutven kunnen we door ook daar maatregelen te nemen het herstel nog beter en robuuster maken. Het totale project is gericht op het nemen van stikstof- of watergerelateerde herstelmaatregelen, zoals opgenomen in de PAS-gebiedsanalyse en het Natura 2000-beheerplan. Voor de voormalige pachtgronden geldt dat we herstelmaatregelen kunnen nemen die het effect van de maatregelen die we in het Natura2000 gebied nemen aanzienlijk vergroten en ook intrinsiek van toegevoegde waarde zijn vanwege de natuur die zich daar zal ontwikkelen. Hiermee wordt het Natura2000 gebied als geheel robuuster.

Projectinformatie

Programma:
Prioriteit
(Herstel- en inrichtingsmaatregelen natuur en biodiversiteit) (Niet-productieve investeringen in PAS-herstelmaatregelen)
Regio
Noord-Brabant
Projectlocatie
Haaren
Startdatum:
2019-02-13
Einddatum:
2022-02-13

Begunstigde:

Begunstigde:
Stichting het Noordbrabants Landschap
Adres:
Kasteellaan 4 Haaren
Haaren
Nederland
Partner(s):
Stichting het Noordbrabants Landschap

Financiering

EU (ELFPO)
€ 1.713.212
Noord-Brabant:
€ 1.713.212
Totale subsidiabele kosten:
€ 3.426.423

Statistieken

Totale subsidiale kosten

Totaal publiek