TU Eindhoven Campus heeft een Europese subsidie van bijna 650.000 euro in de wacht gesleept. Het Rijk doet hier nog eens bijna 350.000 euro bij. De provincie Noord-Brabant levert ook een bijdrage van meer dan 375.000 euro. Samen met maar liefst negen projectpartners gaat de TU Eindhoven Campus twee vliegen in één klap slaan met het project GENIUS. Dat staat voor: Grid Efficiency Network Integration for Universal Sustainability. Het eerste doel van het project is het netcongestieprobleem op de campus oplossen. Het tweede doel is het opzetten van een duurzame proeftuin voor innovaties, zodat ze versneld de markt op kunnen.

 

“Op de campus maken dagelijks gemiddeld 15.000 mensen gebruik van de faciliteiten. We vragen dus behoorlijk wat van het Eindhovense net”, vertelt Mark Cox, senior programma manager bij het energie-instituut van de TU/e.  “Zeker nu in heel Zuidoost-Brabant netcongestie een groeiend probleem is. Op piekmomenten wordt er meer elektriciteit gevraagd dan het net kan leveren. Om dit op te lossen hebben we ons laten inspireren door het verkeer en de verkeersregels die als doel veiligheid en een vlotte doorstroming hebben”, zegt Mark Cox. “Een politieauto mag bijvoorbeeld soms door rood. De maximumsnelheid varieert op sommige plekken naar gelang de situatie van dat moment. Bovendien heeft een verkeersgebruiker de keuze uit het ov, de fiets, de eigen auto en misschien neemt hij zelfs een tolweg. De gebruiker van het stroomnet op de campus heeft niks te kiezen. En dat moet anders.”

“Het is belangrijk dat het prijskaartje voor stroom zichtbaar wordt én dat er een keuze is. Als je bijvoorbeeld je auto oplaadt terwijl je de hele dag op de campus aan het werk gaat, mag het opladen best langzaam of alleen als de zon schijnt. Die keuze is er nu niet”, vult projectmanager bij TU/e Gearte Noteboom aan. Samen met Thijs Meulen van de afdeling Real Estate van de TUE en Mark Cox voert ze het projectmanagement van GENIUS.

 

Rekening houden met elkaar

Mark Cox benadrukt dat netcongestie alleen opgelost kan worden als we rekening met elkaar houden, zowel buiten als binnen de campus. “Stel dat we als TU Eindhoven de ‘stroomkraan’ continu vol openzetten en daarmee de grens van het elektriciteitsnet opzoeken, dan wordt het instabiel. Dat kan bijvoorbeeld gevolgen hebben voor het ziekenhuis dat tegenover de campus zit. Dan zouden we een slechte buur zijn en dat willen we zeker niet zijn.”

Op de campus zijn veel partijen die een rol spelen bij het vragen van energie. Denk aan onderhoudsfirma’s, woningcorporaties en stroomleveranciers. “Als iedereen de stroomkraan gewoon opent wanneer hij wil en zich daarbij beroept op contractafspraken met leveranciers, komen we er niet uit. Gelukkig beseffen vrijwel alle partijen dat samenwerking nodig is. Het project telt maar liefst negen projectpartners. Het samen aanpakken van netcongestie en de bereidheid tot gedragsaanpassing is ook innovatief.”

 

Innovatief aansturingsplatform

De TU Eindhoven Campus neemt in november 2024 een grote accu in gebruik die opgeladen wordt op momenten dat er stroom in overvloed is en transportruimte op het net. Die stroom kan komen via de zonnecellen op de daken of via het net. Dan is er bijvoorbeeld ook nog de keuze of we balanceren via het regionale of hoogspanningsnet. De keuzemogelijkheden zijn talrijk en daarom wordt op de TU/e een slim aansturingsplatform ontwikkeld. De software ervan stemt de verschillende energiebronnen en opslagsystemen op elkaar af om pieken te voorkomen. De campus heeft een gesloten distributiesysteem (GDS). Gearte Noteboom: “We zijn op de campus en met batterij minder afhankelijk van de regionale netbeheerder Enexis. Het GDS is wel verbonden met het openbare energienet, waardoor energie kan worden terug geleverd of gedeeld met nabijgelegen gebruikers. Dit zijn bijvoorbeeld omliggende partijen zoals Connexxion of het ziekenhuis.”

Het aansturingsplatform voor de campus inclusief accu is zeer innovatief. Een normaal softwaresysteem neemt de controle over, maar dit system werkt anders. Het platform werkt onder andere op basis van gegevens uit het verleden en modellen die de toekomst voorspellen. Het platform houdt daarbij onder meer rekening met de performance van de techniek, de energieprijs, de gedragingen van de gebruikers van gebouwen en die van bewoners van nabijgelegen wijken.

 

Blauwdruk

Netcongestie is een groeiend probleem in ons hele land. Gearte Noteboom: “In dit project ontwikkelen we een blauwdruk die de Nederlandse industrie en netbeheerders kan helpen om netcongestie efficiënt aan te pakken. Er zijn zo’n 3500 industrieterreinen in Nederland. Zo’n blauwdruk kan dus een enorme impact hebben. Zeker nu netcongestie de economische groei en energietransitie vertraagt.”

Belangrijk onderdeel van het subsidieproject is de proeftuin. Hierin kunnen bedrijven bijvoorbeeld hun innovatieve energiebronnen testen en deze demonstreren in een reële omgeving. Denk aan de unit van RIFT en de batterijopstelling van Fudura. De proeftuin geeft een boost aan de energietransitie. Bedrijventerreinen en campussen in Nederland en zelfs daarbuiten hebben er volop belangstelling voor.