West-Brabant kenmerkt zich door een omvangrijke aanwezigheid van de chemie-, agrofood- en energiesector, welke momenteel grotendeels gericht zijn op het gebruik van fossiele brand- en grondstoffen. Deze sectoren bieden veel werkgelegendheid in de regio. Door de transitie naar biobased treedt er echter enerzijds banenverlies op in de fossiele industrie en anderzijds wordt er nieuwe kennis en vaardigheden van medewerkers gevraagd wat betreft de groene chemie en de nieuwe maakindustrie.
Innovatie en het opleiden, bijscholen en omscholen van voldoende personeel in de groene chemie zijn noodzakelijke voorwaarden voor het realiseren van de klimaattransitie én om de regionale sociaaleconomische effecten als gevolg van de transitie te ondervangen. Millvision investeert daarom, samen met de partners BioscienZ (producent van verschillende mycelia stammen), B4Plastics en UHasselt, in dit project in de ontwikkeling en demonstratie van een nieuw innovatief circulair en biogebaseerd additief voor de papierindustrie dat, indien succesvol, in de JTF kernregio van West-Brabant geproduceerd gaat worden. De regio West-Brabant ligt centraal tussen Vlaanderen, met enkele hele grote papierfabrieken, en Gelderland/Limburg vandaar dat specifiek voor deze regio is gekozen.
De Nederlandse papierindustrie produceert ongeveer 2,7 M ton/jaar op 21 productielocaties. Op dit moment worden nog vooral oliegebaseerde additieven/hulpstoffen ingezet om de gewenste proces en producteigenschappen te verkrijgen. Retailers en brand-owners (business) vragen nadrukkelijk meer duurzame additieven in primaire en secundaire verpakkingen toe te passen, dit geldt ook voor de publieke opinie (consumenten) die zorgen uit ten aanzien van het gebruik van micro-plastics, PFAS en dergelijke. Ook vanuit de overheid komt er stringentere wet- en regelgeving omtrent “afvalstoffen” in het afvalwater dat uiteindelijk geloosd wordt op oppervlaktewater van Rijskwaterstaat en Waterschappen met uitdaging voor garantie voor drinkwaterkwaiteit; kader richtlijn water.
Om het papier productieproces meer duurzaam te maken wordt er gewerkt met additieven. De procesadditieven zorgen ervoor om bijvoorbeeld beter te ontwateren of minder schuim in het proces te hebben, de productadditieven zorgen ervoor om bijvoorbeeld het papier beter bedrukbaar te krijgen, vetwerend te maken zoals bij frietbakjes of juist sterk te zijn bij contact met water zoals bij handdoekjes. Dit project focust zich op de productadditieven vanwege hun hogere added value. De productadditieven zorgen ervoor dat je met een relatief kleine toevoeging veel massa aan vezels kunt uitsparen terwijl de performance op peil blijft of zelfs verbeterd; meer met minder dus! De veelal oliegebaseerde polymeren resulteren eigenlijk altijd in een “plastic” component in het papier en karton, die uiteindelijk in het oppervlakte water terecht komt.
Hoofddoelstelling van het applicatiegerichte ontwikkelingsproject is het op pilot schaal fermenteren en toepassen (Millvision pilot papiermachine (massa en lijmpers) ontwikkelen en demonstreren op semi-industriële schaal (in echte industriële omgeving op basis van batch productie) van de toegevoegde waarde van mycelium gebaseerde additieven op 2D- en 3D- verpakkingen. We beginnen op TRL 5 en ontwikkelen de business richting TRL 8 naar het einde van het project. Dit levert een concrete beschrijving/business case van de demo-fabriek voor opschaling. Vanwege het feit dat het relatief eenvoudig is om het ene additief met een groene variant uit te wisselen wordt geen cost of change bij de eindgebruiker verwacht en is de introductie realistisch.
Na afloop van het project in 2026 is een pilotinstallatie operationeel (mycelium pilot fermentor, pilot papiermachine en pilot lijmpers) en zijn er concrete resultaten van een Mill-trial. Grotere hoeveelheden mycelium biomassa zullen we initieel verkrijgen via uitbesteding en vervolgens gemodificeerd worden om deze te introduceren bij andere fabrieken. Met deze route, met beperkte CAPEX in het begin, creëren we snelheid van impact, leren we on-the-job en geeft het duidelijke richting aan de continuïteit van de (markt) ontwikkeling. Dit geeft de onderbouwing van de business case qua kosten (schaalgrootte) en baten (in de keten). Na een succesvolle marktintroductie verwacht Millvision, dat dit groene mycelium additief op grote schaal kan worden geproduceerd! De investering in deze groene chemie zal bij een fabriek van 16.000 ton Mycelium per jaar een CO2-reductie creëren van zo’n 35,2 M tonCO2eq/jaar.
De nieuwe fabriek zal leiden tot een omzet groei van enkele miljoenen Euro voor het consortium door de productie van het mycelium additief. Tevens zal deze nieuw te bouwen plant leiden tot een groei in werkgelegenheid. Bij productie en afzet in grote volumes op een industriële productielijn is het additief naar verwachting concurrerend qua prijsstelling met de huidige alternatieven in de markt en onderscheidend op het gebied van eigenschappen, duurzaamheid en verwerkbaarheid. De totale volumes van alleen papier zijn in Europa per jaar 80 miljoen ton, een kwart daarvan 20 miljoen ton houtvezel in een waterige stroom van 2% droge stof gaat verloren als natte te korte vezel en kan worden omgezet naar dit nieuwe product. Bij een uitrol van het concept in Europa waarbij een marktaandeel van 10% van de markt in de papierindustrie wordt behaald ligt er een potentie om zo’n 100 tot 200 banen in de regio te creëren door licenties te verstrekken en technische ondersteuning te bieden. Daarmee draagt het project bij aan aan de vernieuwing en versterking van de regionale economie, met focus op proces- en productinnovatie in de chemie voor zowel circulair als biogebaseerde materialen.