ETpathfinder: startsein voor nieuw grensoverschrijdend onderzoek naar zwaartekrachtgolven astronomie

Interreg Vlaanderen-Nederland keurde het project ETpathfinder goed in de 4de oproep. In het project gaan universiteiten in Nederland en Vlaanderen een nieuwe onderzoekfaciliteit realiseren die een belangrijke bijdrage zal leveren aan het prille onderzoeksgebied rond zwaartekrachtsgolven-astronomie. Het project markeert het begin van een nieuwe generatie zwaartekrachtsgolventelescopen. Met deze nieuwe goedkeuring wordt, inclusief cofinanciering, in totaal 14.5 miljoen euro in de Vlaams-Nederlandse grensregio geïnvesteerd. Hiervan komt meer dan een kwart uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO). De teller staat zo op 66 goedgekeurde projecten waarmee in totaal ruim 138 miljoen euro vanuit het EFRO fonds werd geïnvesteerd in de grensregio.

ETpathfinder gaat om de bouw van een state-of-the-art R&D faciliteit voor interferometrie met flexibele hoogtechnologische laseropstellingen. Hiermee kan verregaand onderzoek worden gedaan naar zwaartekrachtgolven. Om dat onderzoek te kunnen verrichten zijn nieuwe technologieën nodig, zoals het gebruik van sterk gekoelde silicium spiegels met nieuwe coatings, ter vervanging van het gebruikelijke kwartsglas. De vereisten op het gebied van luchtledigheid van het systeem waarin laserlicht zich voortplant en de onderdrukking van trillingen, tasten de grenzen af van wat momenteel technologisch haalbaar is. Bovendien dient alles te worden ondergebracht in een uiterst stofvrije omgeving of ‘cleanroom’.
Voor deze technologische innovatie zullen de universiteiten van Maastricht, Eindhoven, Gent, Leuven, Hasselt, en Antwerpen gaan samenwerken met bedrijven. Ook zijn Duitse universiteiten bij het onderzoek betrokken. Door haar unieke karakter zal ETpathfinder verder ook een aantrekkingspool worden voor internationaal onderzoek omtrent hoge-precisie meettechnieken, seismische isolatie, meet-en-regel software, cryogene techniek en (quantum) optica.

Met ETpathfinder kunnen noodzakelijke testen worden gedaan die daarna op grote schaal kunnen worden uitgevoerd in de uiteindelijk geplande Europese Einstein-telescoop. Die telescoop zal naar verwachting het komende decennium gebouwd worden. Geologisch gezien en vanwege de aanwezigheid van een aantal toponderzoeksinstituten en hightech industrieën is de regio Nederland-Vlaanderen een kansrijke locatie voor de telescoop.