In Nederland en Europa groeit de behoefte aan betrouwbare, schone energie en minder afhankelijkheid van fossiele brandstoffen. Kernenergie wordt steeds vaker genoemd als oplossing: het stoot geen CO₂ uit, is betrouwbaar en levert continu stroom.

Met een subsidie van € 7.729.510 uit het Europese Just Transition Fund en een bijdrage van € 2.178.800 van het ministerie van Economische Zaken, zet het Nederlandse bedrijf Thorizon een belangrijke stap richting een nieuwe generatie kernreactoren. Samen met EPZ en Schelde Exotech in Zeeland werkt Thorizon aan onderdelen voor een gesmolten zoutreactor: een veilige en duurzame technologie die energie opwekt én kernafval verwerkt.

Kernenergie zonder langlevend afval

Kernenergie heeft als voordeel dat het geen CO₂-uitstoot heeft. Alleen daarom is het een waardevolle technologie in de strijd tegen klimaatverandering. Toch heeft het een groot nadeel. Als het proces van een kernreactor klaar is, houd je kernafval over dat tot wel 100.000 jaar radioactief blijft. Precies dat probleem kan de technologie van Thorizon oplossen.

Daarmee slaat het bedrijf twee vliegen in één klap. De gesmolten zoutreactor biedt een oplossing voor twee grote maatschappelijke uitdagingen: de behoefte aan schone energie en het probleem van langlevend kernafval. “Onze technologie kan energie opwekken zonder CO₂-uitstoot, en tegelijkertijd het afval van traditionele kerncentrales verwerken,” zegt projectleider Coco Polderman. “We gebruiken langlevend radioactief afval als brandstof. Na ons proces blijft alleen kortlevend afval over, dat nog maar 300 jaar radioactief is. Dat maakt het systeem veel circulairder én het afval hoeven we veel minder lang op te slaan.”

Samenwerking in Zeeland

Het project is ontstaan uit eerdere samenwerkingen met twee Zeeuwse partners. Zeeland biedt volgens Polderman de juiste combinatie van expertise en capaciteit. “EPZ heeft veel kennis van kernenergie, en Schelde Exotech is gespecialiseerd in het produceren van onderdelen. We zijn ook op zoek naar een plek waar we onze veilige, kleine kernreactor kunnen bouwen. Dat maakt Zeeland een logische plek voor ons.”

Van prototype naar toepassing

In dit project gebeuren twee belangrijke dingen. Eerst wordt onderzocht welke plekken in Zeeland geschikt zijn om de reactor te bouwen. Daarna worden verschillende onderdelen van de reactor gemaakt en getest. Polderman: “We testen onderdelen zoals warmtewisselaars en speciale pompen voor gesmolten zout. Die tests zijn veilig en niet-nucleair. Ze gaan puur over hoe we warmte efficiënt kunnen verplaatsen met gesmolten zout.” Dat is handig voor andere toepassingen, want gesmolten zout technologie kan ook gebruikt worden buiten kernenergie.

Veilig en schaalbaar

Om kernenergie te maken wordt een zwaar atoom, zoals uranium, uit elkaar gehaald. Dit heet een splijtingsreactie. Daarbij komt veel energie vrij. De gesmolten zoutreactor van Thorizon werkt onder lage druk en gebruikt een vloeibare brandstof die is opgelost in zout. Dit maakt de technologie nog veiliger dan traditionele reactoren. Polderman: “Onze reactor maakt gebruik van vloeibare brandstof. Dit maakt de technologie automatisch veilig: bij een stijgende temperatuur neemt de splijtingsreactie vanzelf af.”

Daarnaast wordt het zout in het systeem rondgepompt. “Valt de pomp uit, dan zakt het zout naar beneden stopt de reactie automatisch, zelfs bij volledige stroomuitval.” legt Polderman uit. “Onze reactor levert 250 megawatt warmte voor de industrie of 100 megawatt elektriciteit. Dat is genoeg stroom voor zo’n 250.000 huishoudens per jaar.”

Toekomstperspectief

Het project is geslaagd als de innovatieve onderdelen succesvol zijn ontwikkeld en getest, en als duidelijk wordt dat de technologie technisch en maatschappelijk in Zeeland past. “De subsidie geeft de mogelijkheid om met ervaren partijen samen te werken aan een veilige en toekomstbestendige toepassing, waarin we allemaal onze ervaring kunnen uitbouwen. Op die manier is het project niet alleen voor Thorizon nuttig, maar ook voor onze partners in de provincie Zeeland.” geeft Polderman aan. “In 2034 willen we een reactor hebben die commercieel inzetbaar is. Dit project is een belangrijke stap om dat doel te bereiken,” besluit Polderman enthousiast.