De vraag naar ecologische paddestoelen stijgt. Heeren b.v. is marktleider in de productie van eco-champignons en wil de productiecapaciteit van eco-champignons de komende 4 jaar verdubbelen. Eco champignons worden gekweekt op biologische stro en kippenmest. Voor de dekaarde die ook nodig is wordt veen gebruikt. Dit wordt grootschalig geïmporteerd uit de Baltische staten en Duitsland. Door de ontginning van het veen komt CO2 vrij in de atmosfeer. Daarnaast is veen een fossiele grondstof, waarvan de winning steeds meer wordt gezien als onwenselijk. Dit is een zeer kostbare en vooral niet-duurzame keten en daarmee een belangrijke reden waarom ontginningsvergunningen in de landen waar nu het veen wordt gedolven zullen aflopen en niet meer worden vernieuwd.
Al jaren wordt gezocht naar een geschikt alternatief voor veen. Sinds 2017 zijn CNC, telers en NewFoss gezamenlijk bezig om dit alternatief te ontwikkelen op basis van de door NewFoss geproduceerde gras-gebaseerde vezel. Dit heeft op kleine schaal reeds goede resultaten laten zien. De grasvezel bezit net als veen goede vochtregulerende eigenschappen wat van belang is in de champignonteelt. Een volledige vervanging lukt nu nog niet maar in dit project willen we een dekaarde ontwikkelen die voor 50% vrij is van veen. Onderzoek laat zien dat ca 50% van het veen kan worden vervangen door toepassing van deze innovatieve vezels op basis van natuurgras. Dit levert een enorme reductie in CO2 emissies op.
De dekaarde op basis van een veenvervanger zal in eerste instantie duurder zijn dan huidige dekaardes maar voor eco champignons heeft gebruik van veen-gereduceerde dekaarde meerwaarde. In een volgende fase zal deze veenvervanger een competitieve kostprijs hebben en ook voor reguliere champignons en andere paddestoelen gebruikt kunnen worden, leidend tot een grotere markt en grotere impact.
Binnen dit project wordt onderzocht wat de effecten zijn op de champignonteelt wanneer een deel van het gebruikte veen in de dekaarde vervangen wordt door een gras-gebaseerde NewFoss vezel. Te beantwoorden vragen zijn o.a.: Is het natuurmaaisel van Natuurmonumenten uit de natuurgebieden Vlijmens Ven en Noordpolder van Ossendrecht geschikt? Kan er een GPS traceability systeem opgezet worden om het maaisel te tracken? Welke oogstmethode is het meest geschikt? Hoe kan de installatie van NewFoss een continue vezel aanleveren die geschikt is als veenvervanger? Hoe veranderen de opbrengsten? Hoeveel oogsten (vluchten) kunnen ermee gedraaid worden? Is de grasvezel voldoende hygiënisch? Wat is de kostprijs en economische haalbaarheid? Wat is de business case en verdienmodel voor de verschillende partijen in de keten? Moet het restmateriaal (de champost) anders behandeld worden? Uit dit onderzoek moet blijken hoe de lab proeven opgeschaald kunnen worden door de pilot installatie van NewFoss te modificeren en uit te breiden om een geschikte veen vervanger te produceren met dezelfde of betere rendementen bij succes en grootschalige introductie van dit product wordt de CO2 footprint van champignonkweek significant gereduceerd.
Dit innovatieve product zal werkgelegenheid met zich meebrengen doordat de grondstoffen voor de dekaarde lokaal worden geproduceerd en niet geïmporteerd en over grote afstanden getransporteerd hoeven te worden. Door de grasachtige biomassa te gebruiken die beschikbaar is in de provincie Brabant kan een grote CO2 reductie gerealiseerd worden. Daarbovenop komt dat de traditionele verwerkingsmethode voor grasachtige reststromen (zoals bermgras) is composteren. Ook bij dit proces komt veel CO2 vrij. Door de NewFoss verwerkingsmethode wordt deze CO2 juist gefixeerd in de dekaarde en wordt CO2 uitstoot dus ook aan het begin van de keten juist voorkomen.